CAN-BUS (Controller Area Network - Bus), araçlardaki elektronik kontrol ünitelerinin (ECU) birbirleriyle iletişim kurmasını sağlayan bir dijital iletişim protokolüdür. 1980'lerin başında Bosch tarafından geliştirilmiş ve özellikle otomotiv endüstrisinde kullanılmıştır, ancak endüstriyel otomasyon, medikal cihazlar gibi diğer alanlarda da yaygın hale gelmiştir.
CAN-BUS'ın Temel Özellikleri:
-
Dağıtık İletişim: Birden fazla ECU’nun aynı veri yolunu kullanarak birbirleriyle iletişim kurmasına olanak tanır. Örneğin, motor kontrol ünitesi, ABS sistemi ve hava yastığı kontrol ünitesi aynı CAN-BUS üzerinden veri paylaşabilir.
-
Hata Algılama ve Düzeltme: CAN-BUS, iletilen verilerin doğruluğunu sağlamak için çeşitli hata kontrol mekanizmaları içerir. Bu sayede hatalı veri paketleri tespit edilir ve yeniden gönderilebilir.
-
Yüksek Hız: CAN-BUS, genellikle yüksek veri iletim hızına sahiptir. Standart CAN 1 Mbps'ye kadar veri iletebilirken, CAN FD (Flexible Data Rate) ile daha yüksek hızlarda daha büyük veri paketleri iletilebilir.
-
Çift Telli Sistem: Veri iletişimi iki telli bir sistem (CAN-High ve CAN-Low) üzerinden yapılır. Bu yapı, elektromanyetik parazitlere karşı direnç sağlar ve güvenilir iletişim sunar.
-
Düşük Maliyet: Kablolama ihtiyacını önemli ölçüde azaltır. Geleneksel sistemlerde her bir sensör ve aktüatör için ayrı kablolama gerekirken, CAN-BUS ile tüm üniteler tek bir veri yolu üzerinden bağlanabilir.
-
Veri Çerçevesi: CAN-BUS, belirli bir formatta veri çerçeveleri kullanır. Her çerçeve; bir kimlik, kontrol verileri ve bir veri alanından oluşur. Kimlik, mesajın hangi ECU'ya ait olduğunu belirler ve bu sayede iletişim güvenli hale gelir.
CAN-BUS'ın Kullanım Alanları:
- Otomotiv: ABS, hava yastıkları, klima, merkezi kilit, elektrikli koltuklar gibi sistemlerin koordinasyonu.
- Endüstriyel Otomasyon: Makineler ve sensörler arasındaki veri alışverişi.
- Tıbbi Cihazlar: Hayati parametrelerin izlenmesi ve kontrol edilmesi.
CAN-BUS, karmaşık sistemler arasında güvenilir ve hızlı veri iletimi sağlayarak modern araçların ve makinelerin etkin çalışmasını mümkün kılar.
